Truy cập phần này
Chuyên gia y tế
Chuyên gia y tế

Công chúng

Quản lý bệnh tâm thần phân liệt và thai kỳ

  • Những người mắc bệnh tâm thần phân liệt có thể có một thai kỳ khỏe mạnh và một em bé khỏe mạnh. Điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn về việc điều trị y tế và tiếp tục sử dụng liệu pháp trò chuyện.
  • Nếu bạn biết ai đó đang mang thai và mắc bệnh tâm thần phân liệt, bạn có thể trở thành một phần quan trọng trong mạng lưới hỗ trợ của họ chỉ bằng cách lắng nghe họ và lên kế hoạch trước.

Trong phần này

Bạn có thể có một thai kỳ khỏe mạnh và em bé khỏe mạnh nếu bạn bị tâm thần phân liệt và việc chăm sóc bản thân có thể giúp chăm sóc con bạn. Điều đầu tiên bạn nên làm là nói chuyện với bác sĩ để có thể nhận được phương pháp điều trị và chăm sóc phù hợp nhằm quản lý bệnh tâm thần phân liệt cũng như giữ cho bạn và con bạn khỏe mạnh. Bác sĩ có thể đưa ra các khuyến cáo về điều gì là tốt nhất cho tình huống của bạn, điều này có thể giúp bạn cảm thấy được chuẩn bị và kiểm soát tốt hơn. Một số lời khuyên về bệnh tâm thần phân liệt và thai kỳ có thể được tìm thấy dưới đây.

Tôi bị tâm thần phân liệt và tôi muốn có con

Bệnh tâm thần phân liệt có thể truyền sang con tôi không?

Mặc dù bệnh tâm thần phân liệt có xu hướng di truyền trong gia đình nhưng không có một gen đơn lẻ nào được cho là nguyên nhân.1 Nhiều khả năng sự kết hợp gen khác nhau có thể ảnh hưởng đến nguy cơ phát triển bệnh tâm thần phân liệt. Ngoài ra, các yếu tố môi trường, như các sự kiện căng thẳng trong cuộc sống, có thể đóng vai trò lớn trong sự phát triển của bệnh tâm thần phân liệt tương tự như các yếu tố di truyền.2

Thuốc chống loạn thần của tôi có thể ảnh hưởng đến cơ hội mang thai của tôi không?

Nếu bạn hiện đang kiểm soát các triệu chứng của mình bằng thuốc, bạn nên thảo luận với bác sĩ về những nguy cơ khi điều trị hoặc không điều trị bệnh tâm thần phân liệt của mình. Tiếp tục sử dụng thuốc được kê đơn có thể mang lại nguy cơ cho thai nhi của bạn, nhưng nếu bạn không sử dụng thuốc, nó có thể khiến bạn không khỏe3.

Một số loại thuốc chống loạn thần có thể làm tăng nồng độ prolactin trong máu4. Mặc dù prolactin rất hữu ích để chuẩn bị cho cơ thể mang thai, nhưng quá nhiều prolactin có thể ảnh hưởng đến cơ hội mang thai của bạn và bác sĩ có thể quyết định chuyển thuốc cho bạn5. Rối loạn kinh nguyệt cũng có thể xảy ra khi nồng độ prolactin tăng lên, điều này có thể ảnh hưởng đến ham muốn tình dục và khả năng sinh sản của bạn4. Điều quan trọng là phải thảo luận với bác sĩ loại thuốc nào phù hợp nhất với bạn.

Liệu pháp trò chuyện có thể giúp ích như thế nào?

Nói chung, thật tốt khi có ai đó để trò chuyện và mạng lưới hỗ trợ của gia đình, bạn bè và đồng nghiệp có thể giúp bạn vượt qua những căng thẳng trong và sau khi mang thai cũng như bệnh tâm thần phân liệt của bạn. Liệu pháp trò chuyện mang đến một môi trường chuyên nghiệp hơn, nơi bạn có thể nói chuyện với người được đào tạo để giúp bạn kiểm soát bệnh tâm thần phân liệt của mình.

Cụ thể, Liệu pháp Nhận thức – Hành vi (CBT), Liệu pháp Chấp nhận và Cam kết (ACT) hoặc các liệu pháp nghệ thuật là các liệu pháp nói chuyện mà bạn có thể thử cùng với thuốc của mình. Chúng có thể giúp đỡ bằng cách thay đổi cách bạn suy nghĩ và hành xử và do đó làm cho các triệu chứng tâm thần phân liệt trở nên dễ kiểm soát hơn. Những phương pháp điều trị này cũng có thể giúp điều trị chứng rối loạn tâm thần sau sinh, một bệnh về sức khỏe tâm thần hiếm gặp nhưng nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến phụ nữ ngay sau khi sinh con.6

Tôi bị tâm thần phân liệt và tôi đang mang thai

Những nguy cơ tiềm tàng đối với sức khỏe của tôi nếu tôi sử dụng thuốc chống loạn thần khi đang mang thai là gì?

Thuốc chống loạn thần có thể gây ra những tác dụng phụ tiềm tàng đối với sức khỏe của bạn nhưng sẽ có một sự gia tăng nhỏ về nguy cơ xảy ra các biến chứng cụ thể nếu bạn cũng đang mang thai.

Một nghiên cứu lớn ở Canada cho thấy phụ nữ mang thai mắc bệnh tâm thần phân liệt, so với những người không được chẩn đoán mắc bệnh tâm thần, có nguy cơ cao hơn một chút về7:

tiền sản giật

huyết khối tĩnh mạch sâu

sinh non

cân nặng khi sinh nhỏ và lớn theo tuổi thai

đái tháo đường thai kỳ

tăng huyết áp mạn tính

Mặc dù điều này có nghĩa là phụ nữ trong nghiên cứu phải nằm viện thường xuyên hơn mức trung bình, nhưng các bác sĩ hiện nhận thức rõ hơn về những nguy cơ tiềm tàng; do đó, có thể phát triển các chiến lược quản lý nguy cơ phù hợp để hỗ trợ những phụ nữ mắc bệnh tâm thần phân liệt có ý định mang thai hoặc đang có thai.
Khi đánh giá nguy cơ/lợi ích của thuốc chống loạn thần, bác sĩ của bạn có thể tính đến (trong số những yếu tố khác):

Các yếu tố nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường thai kỳ và tăng cân quá mức.

Dữ liệu an toàn hiện có của những thuốc này trong thời kỳ mang thai và trong thời kỳ hậu sản.

Nguy cơ tái phát nếu không sử dụng thuốc8.

Điều quan trọng là bạn phải làm theo chỉ dẫn của bác sĩ và hiểu tầm quan trọng của việc kiểm soát các triệu chứng trong thời kỳ mang thai.9,10 Đảm bảo rằng bạn và bác sĩ có những cuộc trò chuyện cởi mở, trung thực về những nguy cơ tiềm tàng khi mang thai và việc chuyển đổi phương pháp điều trị có nghĩa là bạn sẽ có nhiều cơ hội hơn có một thai kỳ khỏe mạnh và được theo dõi tốt.

Những nguy cơ tiềm tàng đối với thai nhi của tôi nếu tôi sử dụng thuốc chống loạn thần trong khi mang thai là gì?

Việc sử dụng thuốc chống loạn thần khi mang thai ít có khả năng gây ra bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng nào cho thai nhi của bạn (ví dụ như dị tật bẩm sinh), nhưng nó có thể liên quan đến sinh non, nhẹ cân khi sinh và tác dụng cai thuốc ở trẻ sơ sinh (do phơi nhiễm của thuốc với con bạn khi nằm tử cung). Tuy nhiên, hầu hết các bằng chứng đều đến từ việc sử dụng thuốc chống loạn thần thế hệ cũ chứ không phải thuốc chống loạn thần mới hơn (‘không điển hình’)4. Hãy nói chuyện với bác sĩ nếu bạn lo âu về sức khỏe của thai nhi khi đang sử dụng thuốc và họ sẽ đánh giá xem bạn có cần chuyển thuốc trong suốt thời gian mang thai hay không.

Tôi có thể làm gì khác trong thời gian mang thai để hỗ trợ sức khỏe thể chất và tinh thần của mình?

Có rất nhiều điều bạn có thể làm để giúp duy trì sức khỏe của mình khi mang thai:

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh kết hợp tập thể dục.

Uống bổ sung acid folic hàng ngày.1

Giảm sử dụng đồ uống có cồn. Bạn nên ngừng uống rượu bia nếu có thể.

Bỏ thuốc lá.

Thực hành các kỹ thuật giảm căng thẳng như thư giãn cơ bắp, thiền định.

Thiết lập mô hình giấc ngủ tốt.


Tôi có nên tiếp tục sử dụng thuốc sau khi sinh con (sau sinh) không?

Hầu hết các thuốc chống loạn thần đều có thể tiết vào sữa mẹ, mặc dù ở mức thấp (<3%)1. Mặc dù đã có một số báo cáo về tình trạng trẻ sơ sinh buồn ngủ và hôn mê sau sinh, nhưng phần lớn các báo cáo không tìm thấy bất kỳ tác dụng phụ nào liên quan đến trẻ sơ sinh2. Để hiểu liệu bạn có nên tiếp tục sử dụng thuốc sau sinh hay không, hãy nói chuyện với bác sĩ, người sẽ tư vấn cho bạn dựa trên tình hình hiện tại của bạn.

Tôi cần làm gì khi biết một người bệnh tâm thần phân liệt đang mang thai?

Nếu bạn là người chăm sóc cho người bị tâm thần phân liệt và đang mang thai, điều tốt nhất nên làm là hỗ trợ họ bằng cách làm theo ba bước đơn giản:

Lắng nghe: Ở bên bạn bè hoặc thành viên gia đình bị tâm thần phân liệt trong và sau khi mang thai có thể mang lại lợi ích to lớn. Khuyến khích họ nói lên cảm xúc của mình và đề nghị giúp đỡ họ trong cuộc sống hàng ngày.

Lên kế hoạch trước: Chuẩn bị cho những tình huống khó khăn có thể phát sinh trong và sau khi mang thai và khuyến khích những cuộc trò chuyện cởi mở về việc đưa ra những quyết định nhất định trước thời hạn. Những bà mẹ mới sinh bị tâm thần phân liệt có thể cần rất nhiều sự hỗ trợ trong thời kỳ hậu sản. Cần phải theo dõi chặt chẽ để theo dõi bất kỳ sự quay trở lại nào của các triệu chứng loạn thần, hoặc việc bỏ bê trẻ sơ sinh có thể khiến trẻ gặp nguy hiểm5.

Chăm sóc bản thân: Chăm sóc người bị tâm thần phân liệt có thể căng thẳng và những sự kiện lớn trong đời như mang thai có thể làm tăng thêm căng thẳng. Vì vậy, điều quan trọng là bạn phải chăm sóc bản thân và dành thời gian cho sức khỏe của chính mình.

Tham khảo

  1. https://www.nhs.uk/conditions/schizophrenia/causes/
  2. Brown AS. The environment and susceptibility to schizophrenia. Prog Neurobiol. 2011;93(1):23-58
  3. https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/mental-health-problems-pregnant/
  4. Bargiota, et al., The Effects of Antipsychotics on Prolactin Levels and Women’s Menstruation Schizophr Res Treatment. 2013; 2013: 502697. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3886401/
  5. Robinson, Treatment of schizophrenia in pregnancy and postpartum. The Canadian journal of clinical pharmacology 19(3):e380-6 · October 2012 https://www.researchgate.net/publication/232279872_Treatment_of_schizophrenia_in_pregnancy_and_postpartum
  6. https://www.nhs.uk/conditions/post-partum-psychosis/
  7. Vigod et al., Maternal and newborn outcomes among women with schizophrenia: a retrospective population-based cohort study, BJOG. 2014 Apr;121(5):566-74. https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1111/1471-0528.12567
  8. Using antipsychotics in pregnancy – NHS Evidence https://arms.evidence.nhs.uk/resources/hub/1047945/attachment
  9. Teodorescu et al., Dilemma of treating schizophrenia during pregnancy: A case series and a review of literature. BMC Psychiatry. 2017 Aug 29;17(1):311. Review. https://bmcpsychiatry.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12888-017-1475-z
  10. Levinson. Review: women with schizophrenia have poorer pregnancy outcomes than other women, but it is unclear whether antipsychotic medications affect their infants. Evidence-Based Mental Health 2003;6:89. https://ebmh.bmj.com/content/6/3/89
  11. https://www.nhs.uk/common-health-questions/pregnancy/why-do-i-need-folic-acid-in-pregnancy/
  12. Gentile S. Infant safety with antipsychotic therapy in breast-feeding: a systematic review. J Clin Psychiatry 2000; 69:666-673
  13. Einarson A. Antipsychotic medication(safety/risk) during pregnancy and breastfeeding. Curr Women’s Health Rev. 2010:6:34-38.
Share
Login to Unlock

Schizophrenia and personal life

Everyone who has schizophrenia will experience it differently. Presentation and severity of symptoms can vary, however they are likely to affect the personal li

more…
Login to Unlock

Can schizophrenia be treated?

After a schizophrenia diagnosis the doctor will have a conversation with the person diagnosed about starting a treatment plan. Once treatment begins, there are

more…
You are now leaving the site and will be re-directed to an external website.
Accept
Cancel
Hiển thị 0 kết quả.