Giai đoạn
Vì bệnh tâm thần phân liệt không phát triển theo một khuôn mẫu cố định, nên cách tốt nhất để mô tả diễn biến của bệnh là theo từng giai đoạn.
Có ba giai đoạn chính – giai đoạn tiền triệu, giai đoạn cấp tính và giai đoạn ổn định. 1,2
Tiền triệu dùng để chỉ một khoảng thời gian xảy ra trước đợt cấp tính đầu tiên. Giai đoạn tiền triệu đề cập đến thời gian trước giai đoạn rối loạn tâm thần đầu tiên và có thể kéo dài từ vài ngày đến 18 tháng. Trong giai đoạn này, một người mắc bệnh tâm thần phân liệt có thể biểu hiện một số hành động hoặc hành vi bất thường, có thể gặp một số vấn đề về trí nhớ, khó tập trung, hoặc gặp khó khăn trong giao tiếp hoặc khó tham gia các hoạt động xã hội.2
Sau giai đoạn tiền triệu, giai đoạn cấp tính thường sẽ bắt đầu. Trong thời gian này, một người mắc bệnh tâm thần phân liệt có thể có một số triệu chứng dương tính như ảo giác hoặc hoang tưởng, điều này có thể khiến họ rất đau khổ.
Giai đoạn cấp tính thường được xử trí bằng sự hỗ trợ về mặt dược lý và tâm lý, đồng thời các triệu chứng sẽ giảm bớt, hoặc trong hầu hết các trường hợp, sẽ biến mất hoàn toàn. Một số triệu chứng âm tính có thể vẫn còn (ví dụ: giảm hứng thú với các hoạt động hàng ngày hoặc các sự kiện xã hội). Giai đoạn này có thể kéo dài vài năm. Đây là những gì chúng tôi gọi là giai đoạn ổn định.2
Một số người có thể bị bệnh cấp tính trong suốt cuộc đời của họ – xin nhắc lại, điều này có thể được quản lý bằng thuốc và hỗ trợ tâm lý.
Mô hình bệnh
Dựa trên các giai đoạn, có vẻ như bệnh tâm thần phân liệt có một mô hình rất dễ đoán – nhưng thật không may, nó có một diễn biến bệnh khá đặc biệt và mỗi người có thể có các kiểu giai đoạn và loại triệu chứng rất khác nhau. Các giai đoạn cấp tính với các triệu chứng dương tính có thể xảy ra rất ngắn đối với một số người hoặc kéo dài vài năm ở những người khác. Một số người mắc bệnh tâm thần phân liệt không bao giờ biểu hiện một giai đoạn tiền triệu rõ ràng – việc chẩn đoán sẽ chỉ xảy ra sau giai đoạn cấp tính đột ngột đầu tiên.2
Trong hình ảnh bên dưới, bạn có thể thấy một người bị tâm thần phân liệt có thể rơi vào bất kỳ dạng bệnh nào trong bốn dạng bệnh này. Sau một đợt cấp tính, cứ năm người thì có một người sẽ không bao giờ xuất hiện thêm bất kỳ triệu chứng nào trong đời. Thay vào đó, bốn trong số năm người sẽ có nhiều cơn cấp tính hơn trong tương lai. Điều này không có nghĩa là tất cả các đợt cấp tính trong tương lai sẽ có cường độ như nhau và có thể có một khoảng thời gian rất dài giữa các đợt.
Tham khảo
- AIPC Overview of Schizophrenia. https://www.aipc.net.au/articles/an-overview-of-schizophrenia/ [Accessed July 2019]
- CPA Schizophrenia: A journey to recovery. https://www.schizophrenia.ca/docs/RoadtoRecoveryschzhioph-web.pdf [Accessed July 2019]
- Lieberman and First. N Engl J Med. 2018;379:270-80
- Shepherd et al. Psychol Med Monogr Suppl. 1989;15:1-46
How is schizophrenia diagnosed?
Diagnosis is not possible before the first acute psychotic symptoms according to up-to date guidelines. However detecting prodromal signs can be crucial in term
more…Schizophrenia and personal life
Everyone who has schizophrenia will experience it differently. Presentation and severity of symptoms can vary, however they are likely to affect the personal li
more…