Lời khuyên để có một lối sống lành mạnh
- Có lối sống lành mạnh là chìa khóa trong bệnh tâm thần phân liệt. Trong phần này, bạn sẽ tìm thấy những lời khuyên và mẹo hữu ích để cải thiện chế độ ăn uống, thói quen và các mối quan hệ cá nhân của bạn. Gia đình và mạng lưới hỗ trợ của những người mắc bệnh tâm thần phân liệt cũng sẽ tìm thấy thông tin hữu ích để tìm hiểu cách hỗ trợ tốt nhất cho những người thân yêu của họ.
Trong phần này
Có một lối sống lành mạnh là rất quan trọng, đặc biệt nếu bạn đang mắc bệnh tâm thần phân liệt. Hãy làm theo những lời khuyên này để giúp chăm sóc bản thân ngay cả khi gặp khó khăn.
Cố gắng ngủ đủ giấc
Ngủ ngon có thể giúp bạn đối phó tốt hơn với những tình huống căng thẳng. Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, bạn có thể khó kiểm soát các triệu chứng của mình hơn. Bệnh tâm thần phân liệt có thể ảnh hưởng đến khả năng ngủ của bạn, tuy nhiên, bạn có thể tự khắc phục bằng cách:1
Thiết lập thói quen bằng cách đi ngủ và thức dậy vào những thời điểm giống nhau mỗi ngày
Thư giãn trước khi đi ngủ – thử nghe nhạc, tập hít thở hoặc thiền
Tránh màn hình sáng như laptop, điện thoại
Cố gắng giải quyết căng thẳng – cân nhắc việc viết ra vấn đề của bạn hoặc nói chuyện với một người bạn
Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên
Một chế độ ăn uống cân bằng với nhiều trái cây và rau quả có thể giúp bạn khỏe mạnh về thể chất. Ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ phát triển bệnh đái tháo đường hoặc bệnh tim mạch.2 Ăn uống thường xuyên cũng có thể giúp giảm nguy cơ rối loạn tâm thần bị gây ra do những thay đổi về lượng đường trong máu của bạn.1
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc giảm lượng gluten ăn vào có thể có tác động tích cực đến các triệu chứng tâm thần phân liệt, tuy nhiên điều này cần được nghiên cứu thêm.3 Ngoài ra, việc đảm bảo bạn hấp thụ đủ vitamin C và E cũng có thể mang lại lợi ích.3 Để biết thêm thông tin về cách ăn uống tốt, hãy truy cập trang web về ăn uống tốt của NHS.
Tập thể dục có liên quan đến việc cải thiện chất lượng cuộc sống ở bệnh nhân tâm thần phân liệt. Người ta thấy rằng tập thể dục có thể cải thiện nhiều yếu tố phổ biến góp phần gây ra tình trạng sức khỏe kém ở những người bị tâm thần phân liệt, bao gồm cả hành vi ít vận động và hút thuốc.4 Nó cũng cải thiện chức năng não bằng cách cải thiện trí nhớ, lên kế hoạch và làm việc đa nhiệm, thúc đẩy quá trình sửa chữa tế bào não và kéo dài khoảng chú ý.
Bỏ thuốc lá
Nếu hút thuốc, bạn có nguy cơ mắc bệnh ung thư, bệnh tim và đột quỵ cao hơn.2 Việc ngừng hút thuốc là điều khó khăn nhưng có nhiều dịch vụ sẵn có để giúp bạn bỏ thuốc. Việc bỏ thuốc có rất nhiều lợi ích và thậm chí có thể cải thiện sức khỏe tâm thần của bạn nếu bạn bị tâm thần phân liệt. Tuy nhiên, nếu bạn đang sử dụng thuốc chống loạn thần và muốn bỏ hút thuốc, điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ hoặc bác sĩ tâm thần trước khi dừng lại.2
Tránh xa ma túy và rượu
Có thể đôi khi bạn bị cám dỗ chuyển sang sử dụng ma túy và rượu để giải quyết các triệu chứng của mình. Trong những trường hợp này, điều quan trọng cần nhớ là về lâu dài chúng có khả năng làm cho các triệu chứng của bạn trở nên tồi tệ hơn.2 Rượu có liên quan đến trầm cảm và nguy cơ rối loạn tâm thần cũng như các loại ma túy bất hợp pháp có thể làm cho bệnh tâm thần phân liệt của bạn trở nên tồi tệ hơn. Nếu bạn đang sử dụng thuốc chống loạn thần, điều đặc biệt quan trọng là tránh dùng ma túy và rượu vì những chất này có thể phản ứng xấu với thuốc của bạn.2
Quản lý căng thẳng của bạn
Các triệu chứng của bệnh tâm thần phân liệt có thể khiến bạn cảm thấy căng thẳng và lo âu. Bạn có thể giúp kiểm soát căng thẳng bằng cách giảm bớt số lượng trách nhiệm mà bạn có, nói chuyện với bạn bè hoặc gia đình hoặc thực hiện một số bài tập thể dục như đi bộ hoặc bơi lội.5
Duy trì mối quan hệ
Điều quan trọng là cố gắng duy trì kết nối với bạn bè và gia đình vì điều này có thể giúp bạn đối mặt với những thời điểm khó khăn hơn. Cảm giác bị cô lập có thể làm cho các triệu chứng của bệnh tâm thần phân liệt trở nên tồi tệ hơn, vì vậy hãy tìm cách duy trì mối quan hệ với những người xung quanh.1 Nếu bạn không cảm thấy mình có những mối quan hệ bền chặt, luôn có những dịch vụ hỗ trợ có thể giúp ích.
Gia đình và Người chăm sóc: Cách giúp đỡ
Cơ sở bằng chứng xác nhận rằng những bệnh nhân có sự hỗ trợ của người chăm sóc có thể đạt được kết quả vượt trội so với những bệnh nhân không có sự hỗ trợ, thấp hơn về tỷ lệ tái phát cũng như tổng số lần và thời gian nhập viện tâm thần.6 Ngay cả khi nó được chứng minh là có lợi trong việc cải thiện kết quả của bệnh nhân, vai trò của người chăm sóc có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe và sự hài lòng của người chăm sóc. Ví dụ, người chăm sóc có thể bị kiệt sức, rối loạn giấc ngủ, trầm cảm và lo âu. Do đó, việc thích ứng với lối sống lành mạnh và chất lượng giấc ngủ tốt cũng là điều cần thiết đối với người chăm sóc. Điều quan trọng nữa là tham gia vào các chương trình giáo dục tâm lý và các nhóm hỗ trợ ngang hàng, vì chúng đã được chứng minh là giúp cải thiện khả năng ứng phó của gia đình và sức khỏe tổng quát của người chăm sóc.
Tham khảo
- Mind, How can I help myself?, 2013. https://www.mind.org.uk/information-support/types-of-mental-health-problems/schizophrenia/self-care/#look [Accessed November 2019]
- NHS, Schizophrenia – Living with, 2019. https://www.nhs.uk/conditions/schizophrenia/living-with/ [Accessed November 2019]
- Arroll, M.A., Wilder, L. & Neil, J. Nutritional interventions for the adjunctive treatment of schizophrenia: a brief review. Nutr J 13, 91 (2014) doi:10.1186/1475-2891-13-91
- EPA Report(27th European Congress of Psychiatry) 2019;
- NHS, Every mind matters – stress, 2019. https://www.nhs.uk/oneyou/every-mind-matters/stress/ [Accessed November 2019]
- Onwumere et al. Front Phsychol 2018; 9:1530
dc-hide-contentSchizophrenia: how can I help?/dc-hide-contentSchizophrenia: how can I help?
dc-hide-contentLearning about schizophrenia is important in order to understand the phases, the symptoms and what a person may be going through. There is a lot of wrong inform/dc-hide-contentLearning about schizophrenia is important in order to understand the phases, the symptoms and what a person may be going through. There is a lot of wrong inform
more…dc-hide-contentCan schizophrenia be treated?/dc-hide-contentCan schizophrenia be treated?
dc-hide-contentAfter a schizophrenia diagnosis the doctor will have a conversation with the person diagnosed about starting a treatment plan. Once treatment begins, there are /dc-hide-contentAfter a schizophrenia diagnosis the doctor will have a conversation with the person diagnosed about starting a treatment plan. Once treatment begins, there are
more…