Điều trị và làm thuyên giảm

Sau khi chẩn đoán bệnh tâm thần phân liệt, bác sĩ sẽ trò chuyện với người được chẩn đoán về việc bắt đầu kế hoạch điều trị. Khi bắt đầu điều trị, có hai mục tiêu chính mà người bệnh và bác sĩ cùng hướng tới: giảm tần suất và mức độ nặng của các cơn loạn thần cấp tính và cải thiện chất lượng cuộc sống.¹

Các hướng dẫn điều trị, như hướng dẫn của NICE, khuyến khích can thiệp sớm bất cứ khi nào nhận thấy các triệu chứng đầu tiên, vì điều này có thể làm giảm nguy cơ phát triển rối loạn tâm thần.²
Bác sĩ sẽ thảo luận về các lựa chọn với người bệnh tâm thần phân liệt để chọn loại thuốc tốt nhất phù hợp với nhu cầu của họ. Cuối cùng, sự lựa chọn sẽ được đưa ra dựa trên tiền sử bệnh, giai đoạn điều trị và các tác dụng phụ có thể xảy ra khi điều trị bằng thuốc.²

Tuy nhiên, việc điều trị mà người bệnh tâm thần phân liệt nhận được không chỉ giới hạn ở phương pháp sử dụng thuốc. Một hệ thống được gọi là “điều trị đa phương thức” đã được áp dụng. Điều này có nghĩa là bên cạnh việc sử dụng thuốc chống loạn thần, điều trị có thể sẽ bao gồm thêm: ¹

Việc điều trị bệnh tâm thần phân liệt phụ thuộc vào người được điều trị nhưng thường là sự kết hợp giữa liệu pháp và thuốc. Mặc dù hiện tại chưa có cách chữa khỏi bệnh tâm thần phân liệt nhưng nhiều triệu chứng có thể thuyên giảm khi điều trị và một số người nhận thấy rằng các triệu chứng của họ có thể chấm dứt hoàn toàn.
Nếu bạn bị tâm thần phân liệt, bạn có thể được điều trị bằng:

CBT là một loại liệu pháp có thể giúp bạn phục hồi sau các triệu chứng dương tính và âm tính đang diễn ra của bệnh tâm thần phân liệt. Nó giúp bạn xác định các kiểu suy nghĩ có thể khiến bạn có những cảm giác hoặc hành vi không mong muốn và thay thế chúng bằng những suy nghĩ thực tế hơn.¹²

Bạn có thể cần từ 8-20 buổi CBT trong 6-12 tháng, tuy nhiên thời lượng cụ thể có thể khác nhau. Mỗi buổi thường kéo dài khoảng nửa giờ.¹²

Liệu pháp nghệ thuật có thể giúp bạn bày tỏ điều bạn trải qua với bệnh tâm thần phân liệt. Đôi khi các triệu chứng âm tính của bệnh tâm thần phân liệt có nghĩa là bạn có thể cảm thấy khó liên hệ với người khác. ¹³ Liệu pháp nghệ thuật có thể là một cách tốt để chia sẻ cảm xúc của bạn và thậm chí có thể giúp bạn có cái nhìn mới về bệnh tâm thần phân liệt.¹²

Gia đình có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp kiểm soát bệnh tâm thần phân liệt của bạn. Tuy nhiên, đôi khi điều này có thể là thách thức đối với các thành viên trong gia đình. Liệu pháp gia đình có thể giúp bạn và gia đình hiểu và đối phó tốt hơn với bệnh tâm thần phân liệt của bạn. Nó bao gồm việc thảo luận với chuyên gia về cách để hỗ trợ và đưa những lời khuyên thiết thực về việc giải quyết các vấn đề. Liệu pháp gia đình có thể đặc biệt hữu ích nếu gần đây bạn vừa trải qua một giai đoạn cấp tính.^12,13

Bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống loạn thần cho các triệu chứng tâm thần phân liệt của bạn. Loại thuốc phụ thuộc vào triệu chứng của bạn và sẽ chỉ được cung cấp cho bạn sau khi được bác sĩ kiểm tra. Những loại thuốc này có thể ở dạng thuốc uống hoặc đôi khi được dùng dưới dạng tiêm.¹² Nói chung, thuốc chống loạn thần có thể được phân loại là thế hệ thứ nhất hoặc thế hệ thứ hai. Nói chuyện với bác sĩ của bạn để biết thêm thông tin về sự khác biệt giữa hai nhóm thuốc này.

Khoảng thời gian bạn có thể được yêu cầu sử dụng thuốc có thể khác nhau. Một số tác dụng phụ có thể xảy ra, nếu chúng trở nên nghiêm trọng, hãy đảm bảo bạn thông báo cho bác sĩ biết. Có thể việc sử dụng thuốc thay thế hoặc thuốc bổ sung sẽ giúp ích.¹²

Điều quan trọng là bạn không ngừng dùng bất kỳ loại thuốc chống loạn thần nào mà không hỏi ý kiến ​​bác sĩ trước. Nếu bạn dừng lại, các triệu chứng của bạn có thể trở nên tồi tệ hơn. ¹²

Tuân thủ sử dụng thuốc tốt có nghĩa là người bệnh tâm thần phân liệt tuân thủ việc sử dụng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ.³ Điều này có thể khó khăn đối với nhiều người mắc bệnh tâm thần phân liệt – đặc biệt, tỷ lệ tuân thủ sử dụng thuốc được báo cáo của họ là khoảng 50%, nghĩa là họ không dùng một nửa số thuốc như được chỉ định.^3-5

Những người mắc bệnh tâm thần phân liệt có thể thấy khó nhớ số lượng và tần suất sử dụng thuốc, hoặc một loại thuốc có thể có một số tác dụng phụ quá khó chịu, dẫn đến phải ngừng thuốc.^6-9 Họ cũng có thể khó duy trì sự nhất quán trong điều trị khi họ nghĩ nó không còn cần thiết nữa.⁹
Nếu những người bị tâm thần phân liệt thấy rằng họ đang gặp khó khăn trong việc sử dụng thuốc, họ nên nói chuyện với bác sĩ để xem xét các lựa chọn khác nhau cho họ.
Bỏ thuốc hoặc dùng liều lượng khác là lý do chính khiến người bệnh tái phát và trải qua các giai đoạn loạn thần mới.⁹

Các triệu chứng âm tính thường gặp ở những người mắc bệnh tâm thần phân liệt.¹⁰ Những triệu chứng này biểu hiện bằng việc giảm ham muốn nói chuyện, giao tiếp xã hội hoặc tham gia các hoạt động hàng ngày.¹⁰

Thật không may, ngay cả các loại thuốc thế hệ thứ hai điều trị bệnh tâm thần phân liệt (được gọi là thuốc chống loạn thần không điển hình) cũng không thể giải quyết hoàn toàn các triệu chứng âm tính.¹⁰
Nói chung, các cách điều trị hiện nay nhằm mục đích giải quyết các triệu chứng dương tính (rối loạn tâm thần và các giai đoạn cấp tính) và chỉ sau khi đạt được điều này thì các triệu chứng âm tính mới được cải thiện tương đối.¹¹

Các triệu chứng âm tính có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, vì vậy, điều cực kỳ quan trọng là phải sớm trao đổi với bác sĩ về những điều này.¹⁰